نگاهی نو به ایهام در بدیع فارسی

نویسندگان

امیر چناری

چکیده

ایهام یکی از مهم­ترین صنایع معنوی بدیع در ادبیات فارسی است، اما علی رغم اهمیتش در تعریف و انواع آن در کتب بدیع و بلاغت دقت کافی نشده است. یکی از اهداف مقالۀ   حاضر بازتعریف ایهام است. در این مقاله با بررسی تعریف ایهام در کتب گوناگون قدیم و جدید، سعی می­شود تعریف دقیق­تری از ایهام به دست داده شود. همچنین انواع ایهام در     کتاب­های قدیم و جدید بلاغی فارسی و عربی- مانند ایهام مجرده، ایهام مرشحه، ایهام مبیّنه، ایهام ذوالوجوه-  نقل و سپس تحلیل ­و نقد می­شود؛ و سپس با بهره­گیری از دانش زبان­شناسی، تقسیم­بندی تازه­ای از ایهام به دست داده می­شود. این تقسیم­بندی با استفاده از مثال­های گوناگون از متون کلاسیک و معاصر فارسی، اثبات می­شود. برخی از انواع ایهام که در این مقاله مطرح و تعریف شده اند، عبارتند از: ایهام واژگانی، ایهام نحوی، ایهام گروهی،  ایهام ساختاری، ایهام مرجع ضمیر، ایهام حذف، ایهام خوانشی، ایهام زَبَر زنجیری. این مقاله، روشی نو را برای تحلیل ایهام در آثار ادبی، به­ویژه شعر، مطرح می­کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ایهام تناسب در محور عمودی متن (با نگاهی به سیر تحوّل ایهام در کتب بلاغی پارسی)

مقالۀ حاضر در پی پاسخ‌ به این سؤال برآمده‌است که آیا ایهام تناسب ـ آنگونه که از آثار قدما برمی‌آیدـ تنها در سطح «یک بیت» یا «یک جمله» (محور افقی) نمود می‌یابد، یا می‌توان آن را در محور عمودی متن نیز نشان داد؟ برای پاسخ‌ به این پرسش، ابتدا به بررسی سیر تحوّل ایهام در کتب بلاغی پارسی پرداخته‌ایم و نشان داده‌ایم که ایهام، ایهام تناسب، ایهام ترجمه، ایهام تضاد، ایهام تبادر و... را برای اوّلین‌بار چه ک...

متن کامل

نگاهی نو به تأویل

تأویل از واژه‌ها و اصطلاحاتی است که از دیرباز به ویژه در جهان قرآن‌پژوهی مورد بحث و گفتگو بوده است و هنوز نیز جای بررسی و پی‌جویی دارد. در این گفتار بر پایه کهن‌ترین واژه‌نامه‌های زبان عربی نشان داده‌ایم که معنی اصلی و بنیادین «تأویل« از قوّه به فعل آمدن و به غایت و پختگی رسیدن است، و چون این معنی با غایت، فرجام، آغاز و باطن پیوندهایی دارد، واژه تأویل کم‌کم این معانی را نیز پذیرفته است. سپس کوشی...

متن کامل

نگاهی نو به معنای ولایت

ولایت واژه‌ای است که در آثار بسیاری از صوفیه از آن سخن به میان آمده است؛  بااین‌همه پژوهش در آثار سلطان ‌محمد گنابادی ملقب به سلطان‌ علیشاه، عارف امامی قرن سیزدهم و چهاردهم نشان می‌دهد که او در آثار خویش به تقریر معانی جدیدی از ولایت در حوزه عرفان و تصوف پرداخته است. به اعتقاد وی لفظ ولایت که در احادیث مروی از پیامبر اسلام و امامان شیعه ـ علیهم السلام ـ  فراوان به‌کار رفته است به یکی از سه معنا...

متن کامل

نگاهی نو به داستان هولوکاست

از موضوعاتی که امروزه در ادبیات سیاسی جهان به طور مکرر از آن سخن گفته می شود، قضیه «هولوکاست» است. بر اساس این داستان، یهودیان مدعی هستند که در جریان جنگ جهانی دوم، شش میلیون یهودی به دستور شخص هیتلر و با نیات نژاد پرستانه و یهود ستیزانه نابود شده اند.امروزه باگذشت حدود هفت دهه از آن جنگ خانمانسوز، در سایه همت و شجاعت تعدادی اندک از محققان در غرب که معروف به « مورخان تجدید نظر طلب»هستند، ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت

ناشر: دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN 2382-9575

دوره 2

شماره 2 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023